آپی تراپی یا زنبور درمانی چیست؟

آپی تراپی (Apitherapy) یا زنبور درمانی نوعی طب جایگزین است که از محصولات ساخته شده توسط زنبورهای عسل برای اهداف درمانی یا سلامتی استفاده می‌شود.
آپی تراپی از قرن‌ها قبل در طب سنتی کشورها مورد توجه بوده است. از هزاران سال قبل تمدن‌های یونان باستان، مصر و چین همگی از محصولات زنبور عسل برای درمان جراحات و بیماری‌ها استفاده می کردند. امروزه محققان بر این باورند که محصولات تولیدی زنبور عسل با کاهش التهاب، بهبود گردش خون و تحریک سیستم ایمنی بدن، سلامتی را افزایش می‌دهند.
همچنین تاثیر و خواص زهر زنبور عسل در مهار سلول‌های سرطانی و پیشگیری از سرطان توسط تحقیقات متعدد علمی اثبات شده است. در این مقاله به بررسی آپی تراپی و تاثیر محصولات زنبور عسل در سلامتی و درمان بیماری‌ها می‌پردازیم.

زنبور درمانی چیست؟

اهمیت زنبور عسل، تنها در گرده‌افشانی نیست. بلکه این حشره، تنها تولیدکننده عسل در میان موجودات حیات وحش است. علاوه بر عسل، محصولات دیگری نیز توسط زنبور تولید می‌شود. ژل رویال، گرده، بره موم، موم و زهر از دیگر مواد تولید این حشره فعال و همیشه بیدار است. به خاطر اهمیت زنبور درمانی در پزشکی، انجمن‌‌های زنبورداری متعددی در کشورهای مختلف ایجاد شده است.
به گفته متخصصان این انجمن‌ها، محصولات زنبور عسل برای بهبود بیماری‌های مختلفی مثل آرتریت، ام اس، زونا و نقرس مفید است. یکی از ویژگی‌های مهم زنبوردرمانی، طبیعی بودن روش‌های آن است. امروزه محققان، محصولات زنبور را در کاهش التهاب، تقویت سیستم ایمنی بدن و بهبود گردش خون نیز استفاده می‌کنند.

کاربردهای زنبور درمانی

آپی تراپی می‌تواند برای درمان تعدادی از شرایط مختلف استفاده شود:

کاهش درد آرتریت

درمان زهر زنبور عسل (BVT) از یونان باستان برای کمک به تسکین درد ناشی از آرتریت روماتوئید استفاده شده است. این به دلیل اثرات ضد التهابی و تسکین دهنده آن است. محققان دریافته‌اند که زهر زنبور عسل می‌تواند منجر به کاهش تورم، درد و سفتی در افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید شود.

زخم‌ها را التیام بخشد

عسل به دلیل خواص ضد باکتریایی، ضد التهابی و تسکین درد، مدت‌هاست که به صورت موضعی برای درمان زخم‌ها - از جمله بریدگی‌های باز و سوختگی - استفاده می‌شود. تحقیقات امروز این موضوع را تایید می‌کند.

به آلرژی کمک می‌کند

عسل محلی گل وحشی، همانطور که مشخص است، می‌تواند به درمان آلرژی از راه‌های مختلفی کمک کند. زنبور درمانی می‌تواند گلودرد ناشی از آلرژی را تسکین دهد و به عنوان یک سرکوب کننده طبیعی سرفه عمل کند.
عسل گل وحشی محلی نیز ممکن است از افراد در برابر آلرژی محافظت کند. این به این دلیل است که عسل گل‌های وحشی محلی نیز می‌تواند حاوی مقادیر کمی گرده گل، یک آلرژن شناخته‌شده باشد.

شرایط ایمنی و عصبی را درمان می‌کند

زنبور درمانی می‌تواند به عنوان یک درمان مکمل برای بیماری‌های مرتبط با سیستم ایمنی و سیستم عصبی استفاده شود، از جمله:
• بیماری پارکینسون
• اسکلروز چندگانه
• بیماری آلزایمر
• لوپوس
توجه به این نکته مهم است که این تحقیق همچنین نشان می‌دهد که زهر زنبور عسل می‌تواند یک شمشیر دو لبه باشد. زهر زنبور عسل می‌تواند در بسیاری از افراد عوارض جانبی ایجاد کند، حتی اگر حساسیت نداشته باشند. درمان باید با دقت در نظر گرفته شود.

تنظیم عملکرد تیروئید

مشخص شد که زنبور درمانی به تنظیم عملکرد تیروئید در زنان مبتلا به پرکاری تیروئید کمک می‌کند. با این حال، تحقیقات در مورد آپی تراپی به عنوان یک درمان تیروئید در حال حاضر بسیار کوچک است و مطالعات بیشتری مورد نیاز است.

کاهش التهاب لثه و پلاک

بره موم وقتی به دهانشویه اضافه می‌شود، می تواند التهاب لثه و پلاک را کاهش دهد.محققان دریافته‌اند که دهانشویه‌های حاوی بره موم به طور طبیعی در برابر بیماری‌های دهان محافظت می‌کند.

به عنوان یک مولتی ویتامین استفاده کنید

هم ژل رویال و هم بره موم حاوی تعداد زیادی ویتامین و مواد مغذی هستند. آن‌ها در واقع می‌توانند به عنوان مولتی ویتامین برای بهبود سلامت کلی، از جمله ظاهر مو مصرف شوند. بره موم به صورت موجود استیک مکمل خوراکی و یک عصاره ژل رویال را می‌توان درژل نرم وفرم کپسول مورد استفاده قرار داد.

مزایای آپی تراپی یا زنبور درمانی

در طب سنتی از آپی تراپی (زنبور درمانی) به عنوان کمکی در برابر علائم برخی از آسیب شناسی‌های مفصلی و عضلانی استفاده می‌شود. به همین ترتیب، اعتقاد بر این است که به بهبود بیماران مبتلا به پسوریازیس، میگرن، کمر و اختلالات خود ایمنی کمک می‌کند.
همچنین به عنوان یک متحد برای سلامت روان استفاده می‌شود، زیرا به نظر می‌رسد استفاده از آن استرس و اضطراب را کاهش می‌دهد. آیا کاربرد دیگری هم دارد؟ بله، طرفداران آن موارد زیر را پیشنهاد می‌کنند:

• خاصیت ضد باکتریایی و ضد قارچی دارد.

• ضد التهاب و ضد درد است.

• به دلیل اثر ضد انعقادی می‌تواند به افراد مبتلا به فشار خون کمک کند.

• به بهبود متابولیسم و دفع سموم کمک می‌کند.

عوارض جانبی یا خطرات احتمالی زنبور درمانی

روش‌های مختلف زنبور درمانی خطرات مختلفی را به همراه دارند. برای افرادی که به محصولات زنبور عسل آلرژی دارند، تمام روش‌های زنبور درمانی می تواند خطرناک باشد به ویژه BVT، می‌تواند بیشتر خطرناک باشد. زهر زنبور عسل می‌تواند واکنش هیستامینی را القا کند.
این واکنش‌ها می‌تواند باعث هر چیزی، از تحریک مانند پوست متورم و قرمز گرفته تا واکنش‌های آلرژیک شدید که می‌تواند تهدید کننده زندگی شود. حتی اگر شدیداً به زنبورها حساسیت نداشته باشید، باز هم می‌تواند منجر به تجربه عوارض جانبی منفی شود. عوارضی چون: سردرد سرفه انقباضات رحمی تغییر رنگ صلبیه یا سفیدی چشم یرقان یا زرد شدن پوست و ... .

زنبور درمانی برای درمان هر بیماری‌ مناسب نیست!

درمانگران زنبور درمانی برای ارائه این شیوه درمانی بیمارشان را مورد بررسی قرار می‌دهند و پس از معاینه بیمار و مطمئن شدن از ویژگی‌های بدنی او برای پذیرش این شیوه درمانی، دست به کار می‌شوند. این درمانگران علاوه بر معاینه بیمار، شرح حال بیمار را می‌گیرند و درباره تغذیه او، عملکرد دستگاه گوارش و برنامه ورزشی روزانه وی اطلاعاتی را به دست می‌آورند و پس از مطلع شدن و مطمئن شدن از عملکرد مناسب دستگاه گوارش و برنامه ورزشی بیمار برای درمان او با شیوه زنبوردرمانی آماده می‌شوند. در عین حال آن‌ها به بیمارانشان توصیه می‌کنند بعد از آغاز مراحل درمانی از قرار گرفتن در محیط‌های استرس زا پرهیز کنند.

نکات بسیار مهم که رعایت آن توسط بیمار دارای اهمیت می‌باشد!

-لازم است بیمار حداقل 4 روز قبل و در طول دوره زنبور درمانی از هر نوع سیر، هر نوع فلفل، کرفس و کلیه غذاهایی که در آن هر سه یا یکی از آن‌ها به کار رفته باشد، استفاده ننمایند.
-بعضی از این غذاها که در طول دوره زنبور درمانی منع مصرف دارند شامل: ترشیجات، انواع سس‌ها،کلیه فست فودها، سوسیس، کالباس، کنسرو ماهی، غذاهای نذری، خیارشور، الویه، تن ماهی، غذاهای غیر خانگی مانند کباب کوبیده، جوجه کباب و ... همچنین فرد بیمار می‌بایست از مشروبات الکلی نیز استفاده نکرده باشد.
-حتما بیمار قبل از زنبور درمانی می‌بایست شوک عصبی و استرس طولانی مدت نداشته باشد.
-داروهای مسکن مانند ژلوفن، بروفن، دیکلوفناک، مفنامیک اسید و ... استفاده نکرده باشد.
-پس از زنبور درمانی می‌بایست حداقل 12 ساعت ریختن آب بر روی محل‌های گزش خودداری نماید .
-خانم‌ها در دوره پریود نباید زنبور درمانی شوند.